Chiến tranh Thục – Ngụy (228–234)
Chiến tranh Thục – Ngụy (228–234)

Chiến tranh Thục – Ngụy (228–234)

Chiến tranh Thục-Ngụy (228-234), hay còn gọi là Gia Cát Lượng Bắc phạt hoặc Lục xuất Kỳ Sơn (chữ Hán: 六出祁山; bính âm: Lìuchū Qíshān) là một loạt chiến dịch quân sự của quân đội Thục Hán tấn công nhà Tào Ngụy từ năm 228 đến năm 234 vào thời kỳ Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Chiến dịch này do Thừa tướng Thục Hán là Gia Cát Lượng đích thân chỉ huy và tấn công vào vùng phía Tây của Tào Ngụy. Theo thực tế, tổng cộng có năm đợt tấn công. Tuy nhiên theo tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa và văn hóa đại chúng thì chiến dịch này có sáu cuộc tấn công (tính thêm 1 lần quân Thục Hán phòng ngự chống lại quân Ngụy tấn công).Mục tiêu chiến lược của Thục Hán là tấn công và chiếm các vùng phía tây và Trường An, cố đô của nhà Tây Hán và là trung tâm phía tây của Tào Ngụy. Chiếm được các khu vực này, Thục Hán sẽ có thêm nhiều vùng đất rộng lớn và trù phú, đồng thời sẽ có bàn đạp quan trọng để tấn công tiếp về phía Đông, hướng về kinh đô của Tào Ngụy là Lạc Dương. Một mục tiêu khác của Bắc phạt là để "lấy công làm thủ", "quấy bên ngoài để giữ yên bên trong", bởi Thục Hán có quốc lực yếu hơn nhiều so với Tào Ngụy (dân số chỉ bằng 1/4), nếu ngồi yên để Ngụy phát triển thì chẳng khác nào đợi diệt vong. Do đó, Gia Cát Lượng chủ truơng phải cố tiến công ngay, nếu thuận lợi thì có thêm lãnh thổ, nếu không thuận lợi thì cũng có thể đánh thiệt hại nặng Tào Ngụy để Thục Hán được yên ổn thêm nhiều năm nữa[2]. Vương Phu Chi cho rằng quyết tâm Bắc phạt chính là sự nhìn xa trông rộng của Gia Cát Lượng.Nhìn chung, chiến dịch đạt được một số thành công: quân Thục Hán đánh thắng nhiều trận, chiếm được 2 quận, giành được dân tại 3 quận khác và tiêu diệt được nhiều lực lượng địch. Nhưng phần vì tiếp tế lương thảo của quân Thục khó khăn, phần vì quân Ngụy đông hơn lại cố thủ không ra đánh nên trước sau quân Thục Hán đều phải lui binh khi chưa đạt mục tiêu cuối cùng là chiếm Trường An. Tuy nhiên trước sau mấy lần Bắc phạt đã làm rung chuyển rất mạnh nước Ngụy, khiến quân Ngụy chịu nhiều thiệt hại và không thể tấn công Thục Hán trong gần 30 năm[3], đồng thời mở ra điều kiện để cha con Tư Mã Ý nổi lên nắm binh quyền và tiến tới cướp ngôi của nhà Tào Ngụy.

Chiến tranh Thục – Ngụy (228–234)

Thời gianĐịa điểmKết quả
Thời gian228 - 234
Địa điểm
Kết quảThục Hán chiến thắng về chiến thuật nhưng không đạt được mục tiêu chiến lược, phải lui binh
Địa điểm
Kết quả Thục Hán chiến thắng về chiến thuật nhưng không đạt được mục tiêu chiến lược, phải lui binh
Thời gian 228 - 234